Rouw en werk

Rouw en werk

Aandacht voor rouw op de werkvloer

Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor rouw op het werk. Hoe ga je hier als werkgever mee om? Hoe ga je als collega’s om met iemand die een groot verlies te verweven heeft?

Op de eerste plaats is het belangrijk je te realiseren dat rouw een persoonlijk proces is. Iedere mens is uniek en dus ook ieder rouwproces. De ene persoon verweeft rouw en werk makkelijk in elkaar. Terwijl de ander juist meer tijd nodig heeft.

 

Rouw is uniek

Er is geen vast verloop van een rouwproces. Dat maakt het erg lastig om als collega’s of werkgevers in te spelen op je rouwende collega. Ook wordt de werkvloer over het algemeen niet gezien als een plek waarop je je emoties makkelijk kunt delen. Zoals typerend is voor een rouwproces komen de emoties met golven. Wanneer een rouwende collega een lastige tijd heeft kan het fijn zijn om een plek te hebben waar hij naar toe kan. Waar hij zich even terug kan trekken alleen of samen met een andere werknemer die hem tot steun kan zijn.

 

Mannen en vrouwen

Ook is het zo dat er meerdere rouwstijlen bestaan. We noemen dit dikwijls het verschil in rouwen tussen mannen en vrouwen (Kan natuurlijk ook andersom). Vrouwen verweven verlies dikwijls door te praten en te praten. Het delen is een belangrijk aspect voor deze intuïtieve manier van rouwen. Vrouwen kunnen dikwijls ook makkelijker bij hun gevoelens. Mannen ‘doen’ liever; werken, sporten, klussen. Zij zijn over het algemeen ook wat meer oplossingsgericht ingesteld. Dit noemen we een instrumentele stijl van rouwen. Uiteraard kan een man ook een intuïtieve stijl hebben en andersom.

 

Terugkomen op de werkvloer na een ingrijpend verlies

Het kan voor de werknemer een moeilijk moment zijn om terug te komen op de werkvloer. Dit is vaak afhankelijk van de impact die het verlies heeft op het leven van de werknemer. Voor de meeste mensen geldt dat het prettig is als er vanuit het werk regelmatig contact is geweest zodat de drempel minder hoog wordt. Belangrijk is ook om ruimte te geven aan de werknemer aan de manier en het tempo van terugkomen. Maak afspraken hierover en zorg dat de collega’s ook op de hoogte zijn.

De eerste werkdag

Praktische adviezen voor een eerste werkdag zouden kunnen zijn; Bespreek met de rouwende werknemer of hij behoefte heeft om samen binnen te komen in het bedrijf. Geef hem de ruimte om eerst collega’s te spreken, misschien wil hij zijn ervaring delen, misschien hebben collega’s wel vragen. Laat de rouwende werknemer leidend zijn in wat hij wil. Collega’s hebben een belangrijke rol in het ondersteunen van nabestaanden in het proces. Maak tijd vrij zodat hij weer kan wennen aan zijn werkomgeving.

Ook nadat de werknemer terug is gekomen en zijn werk opgepakt heeft blijft het belangrijk vanuit de werkgevers en collega’s om oog te hebben voor het verlies. Benader de rouwende medewerker in ieder geval. Soms is het moeilijk woorden te vinden, wat zeg je nu precies tegen iemand die net een dierbare is verloren? Een goede vraag zou kunnen zijn. Red je het een beetje?

Ben je ervan bewust dat de rouwende werknemer mag bepalen in welke mate hij hulp kan accepteren. Soms lukt het simpelweg niet. Weet ook dat wanneer er op een bepaald moment een aanbod afgeslagen wordt, dat op een ander moment heel anders kan zijn.

Herinneringsdagen; voor een collega is het fijn als er aandacht besteed wordt aan de dagen waarop het verlies soms zwaarder zou kunnen wegen. Bijvoorbeeld een sterfdag of een verjaardag van de overledene. Vraag even of hij het redt vandaag. Wanneer hij dit op het werk deelt maakt het de re integratie van de rouwende medewerker wat makkelijker.

Zo voorkom je een vastlopen in rouw en werk. Dit kan soms ook gezien worden als burn out, wat uiteindelijk niet perse een burn out hoeft te zijn.

 

Voor de werkgevers, leidinggevende.

Als werkgever of leidinggevende heb je een belangrijke rol te vervullen. Je bent als mens aanwezig. Je hoeft er alleen maar te zijn en benaderbaar te zijn. Daarnaast heb je ook de verantwoordelijkheid voor het bedrijf. Je hebt dus ook baat bij het goed functioneren van alle mensen.

Wees duidelijk, maak afspraken. Een rouwende medewerker heeft baat bij structuur en duidelijkheid. Wees aanwezig. En spreek uit of je als mens aanwezig bent of als werkgever waarbij er aan bepaalde verwachtingen voldaan moet worden.

De Nederlandse wet kent geen wettelijk rouwverlof. Gelukkig wordt daar wel steeds meer aandacht aan besteed. Wel bestaat er calamiteiten verlof, dit is een bijzonder verlof en gaat dikwijls in voorafgaand aan een overlijden van een dierbare.

 

Voor de nabestaanden zelf.

Hoe moeilijk het ook is, probeer zelf aan te geven waar je behoefte aan hebt. Voor zover dat mogelijk is natuurlijk. De ander kan niet zien wat je nodig hebt, je mag hulp vragen. Zorg goed voor jezelf. En sta jezelf toe om af en toe niet te weten wat je nodig hebt.

Zoek naar houvast ook op je werk. Dit kan je rouwproces verlichten. Het is belangrijk om deze ankerpunten te hebben, zeker als je een ingrijpend verlies meemaakt. Blijf in gesprek met je werkgever of collega’s. Zij kunnen je ondersteunen, emotioneel maar ook in praktische zaken.

Weet ook dat er soms onwetend of zelfs vervelend wordt gereageerd op hetgeen je meemaakt of je functioneren hierin. Blijf ook dan in gesprek zodat er begrip kan komen vanuit je collega’s of werkgever.

 

Tot slot.

Niet alleen het verlies door overlijden kan een rouwproces opwekken. Ook een relatiebreuk, een gezondheidsverlies, een ontslag of een ziekte van een direct familielid kan invloed hebben op rouwen en werk.

Soms kan er professionele hulp nodig zijn. Als er lichamelijke of psychische klachten optreden en deze langere tijd aanhouden. Of wanneer je merkt dat er afleiding gezocht wordt in middelen, heel veel sporten of heel hard werken. Ook als het de rouwende werknemer niet lukt om de draad van het leven weer op te pakken. Neem dan, na overleg met de medewerker contact op met een professional.

 

Bron: Wielink, J. van, Wilhelm, L.; Rouwregels, Witsand Uitgevers